De voorbereiding van dit project uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) is in handen van Projectorganisatie Waterveiligheid (POW): een samenwerkingsverband tussen waterschap Scheldestromen en Rijkswaterstaat Zee en Delta. ‘Een unieke samenwerking in Nederland,’ zegt projectmanager Waterveiligheid Bert Kortsmit. ‘Al sinds 2016 werken we samen op het gebied van waterveiligheid.’
Complexe dijkversterking
De dijkversterking bij Hansweert is complex. ‘Met de Westerschelde aan de ene kant van de dijk en de dorpskern aan de andere zijde, is er weinig fysieke ruimte om de dijk te verbreden,’ licht Kortsmit toe. ‘Met een lengte van ruim vijf kilometer gaat het ook om een groot stuk dijk. Er spelen verschillende belangen op het gebied van natuur, economische bedrijvigheid, landbouw en op inwonerniveau. In de verkenningsfase hebben we alle partijen betrokken om samen tot de best mogelijke oplossingen te komen.’
Landinwaarts versterken
Bijna een jaar geleden stelde het dagelijks bestuur van waterschap Scheldestromen het voorkeursalternatief vast. Kortsmit: ‘Hierin staat dat we de dijk landinwaarts versterken, waarbij we het grootste gedeelte uitvoeren in grond. Het uiteindelijke resultaat? Een hogere en bredere dijk aan de landzijde. Een steunberm aan de binnenkant van de dijk moet de dijk voldoende stabiel maken.’
Multidisciplinair bouwteam
Het project bevindt zich nu in de planuitwerkingsfase. ‘Dat betekent dat we het voorkeursalternatief en alle conditionerende voorwaarden tot in detail verder uitwerken,’ legt Kortsmit uit. ‘Tegelijkertijd stellen we nu al een bouwteam samen. Dit team bestaat uit een ingenieursbureau dat samen met ons het ontwerp van de uiteindelijke dijk maakt. Om zo goed mogelijk inzicht te krijgen in de uitvoering van het ontwerp, vullen we het team aan met de expertise van een aannemer. Zo sluiten we risico’s en verrassingen tijdens de bouwfase zoveel mogelijk uit.’
Duurzaam en circulair
‘Natuurlijk moet de dijk in de eerste plaats voldoen aan de primaire eis voor waterveiligheid. Daarnaast zetten we zoveel mogelijk in op een duurzame en circulaire werkwijze,’ geeft Kortsmit aan. ‘In een apart plan komen duurzame en innovatieve initiatieven. Zo onderzoeken we de mogelijkheid om voor de verbreding van de dijk gebruik te maken van gebiedseigen grond uit het Schor van Waarde en de aanleg van binnendijkse karrevelden. Dat zijn afgegraven kleigebieden achter de dijk. Samen met de Zeeuwse Milieufederatie (ZMf) denken we ook na over een bekleding van de dijk die de biodiversiteit vergroot. Verder onderzoeken we de mogelijkheden om zetstenen van baggerspecie te maken.’
De dorpskern ligt pal achter de dijk. Breekt de dijk door, dan loopt het gebied snel vol en zijn de gevolgen enorm.Bert Kortsmit, projectmanager Waterveiligheid
Hansweert als blauwdruk
‘Ook op procesniveau denken we na over duurzaamheidsmaatregelen,’ vertelt Kortsmit. ‘Naast een kostenbegroting voor bijvoorbeeld materiaal, transport en heiwerkzaamheden maken we een Milieu Kosten Indicatie (MKI). Hiermee berekenen we per onderdeel de impact op de leefomgeving. Zo kunnen we vervolgens een duurzaamheidsafweging maken. Voor de dijkenbouw is deze methode zeer innovatief. Verder zetten we fors in op emissiereductie. Het ultieme doel is een emissieloze bouwplaats te realiseren. Al deze maatregelen samen zorgen ervoor dat we als het ware een blauwdruk creëren voor toekomstige, soortgelijke projecten.’
Meer weten over de dijkversterking bij Hansweert? Kijk dan op www.scheldestromen.nl/hansweert
Dit artikel verscheen al eerder in DeltaNieuws, een gezamenlijke uitgave van de gebieden en generieke thema’s van het Deltaprogramma.
