De recente Rijksbijdrage voor het Tidal Technology Center in de Flakkeese Spuisluis in de Grevelingendam (TTC-GD) laat zien dat ook Den Haag duurzame energie hoog in het vaandel heeft staan. Het is een van de zes projecten waaraan het ministerie van Economische Zaken in totaal 25 miljoen euro bijdraagt om de Zeeuwse economie te versterken. Bij het TTC-GD kunnen verschillende soorten turbines worden gedemonstreerd voor getijdenenergie. Op 31 mei leverde Rijkswaterstaat de Flakkeese Spuisluis officieel op na de renovatie en de aanleg van een tweezijdige verbinding tussen de Oosterschelde en het Grevelingenmeer.

Mogelijkheden op de vaarwegcorridor Rotterdam-Antwerpen

Rijkswaterstaat heeft heldere doelstellingen voor een duurzame en veilige leefomgeving. Voor energie en klimaat is dat tenminste 20% minder CO2-uitstoot in 2020 en energieneutraal zijn in 2030. Rijkswaterstaat verkent op dit moment op en om de infrastructuur in de Zeeuwse Delta de mogelijkheden voor energiebesparing en duurzame energieopwekking. Bekeken wordt welke ruimte multifunctioneel in te richten en te gebruiken voor de opwekking van duurzame energie. In de Zuidwestelijke Delta zijn hier al meer voorbeelden van te vinden. Het TTC-GD is net geopend. Rondom de Oosterscheldekering staan al windturbines en in de kering worden rotoren voor getijdenenergie getest. Ook op de vaarwegcorridor Rotterdam-Antwerpen onderzoekt Rijkswaterstaat kansen. Zo komen of staan er al windparken en zijn er wellicht mogelijkheden voor de combinatie met zonne-energie. Tegelijkertijd kan een innovatief systeem voor zoet- en zoutscheiding op de Krammersluis voor forse energiebesparing zorgen. Op het Kreekrakgemaal start Rijkswaterstaat een proef om energie flexibel te gebruiken. Dat wil zeggen “pompen als het waait”. Ook wordt de mogelijkheid van een pilot met energieopslag verkend. Zo komen op de corridor alle stappen van de energietransitie in beeld: besparing, flexibel energiegebruik, opslag en opwekking.

Innovatieve manier zoet-zoutwater scheiding Krammersluizen
Innovatieve manier zoet-zoutwater scheiding Krammersluizen

Innovatieve zoet-zoutscheiding op de Krammersluis

De renovatie van de Krammersluizen in de Philipsdam tussen het Volkerak-Zoommeer en de Oosterschelde biedt kansen voor duurzame energie. In 2014 startte Rijkswaterstaat met een pilot in de noordelijke jachtensluis met een innovatieve methode voor zout-zoetscheiding: IZZS. De uitkomst van deze pilot is dat dit IZZS geschikt is om te worden ingebouwd in de duwvaartsluizen van het Krammersluizencomplex. Het systeem scheidt zoet van zout water via de combinatie van luchtbellen en spoelen met zoet water door de schutkolken. Met de inzet van het IZZS halveert het energieverbruik van het Krammersluizencomplex. Bij het ombouwen komt een bufferbekken op het sluizencomplex beschikbaar, dat mogelijk geschikt is voor drijvende, met de zon meedraaiende zonnepanelen. Ook ontstaat ruimte voor een “blue battery”, geschikt voor opslag van wind- en zonne-energie. Als dit soort voorzieningen haalbaar blijken, zijn deze te combineren met het windpark Krammer. Dit park is in aanbouw en zal bestaan uit 34 windmolens. Hiermee zijn meer dan 100.000
huishoudens te voorzien van groene stroom.

Internationaal op de kaart

Ook Provincie Zeeland is actief in de omschakeling naar hernieuwbare energie. Gedeputeerde Ben de Reu: ‘Het water in Zeeland biedt veel mogelijkheden voor getijdenenergie en windenergie. Bovendien zijn nieuwe technologieën om energie te winnen uit water of wind een goed exportproduct. Hiermee kunnen we ons internationaal op de kaart zetten. Bovendien biedt het grote aantal industriële bedrijven in onze provincie mogelijkheden om grote hoeveelheden restwarmte opnieuw te gebruiken en zo energie te besparen.’ De Provincie is betrokken bij verschillende pilots op het gebied van energie uit water, zoals bij de Brouwersdam en de Oosterscheldekering.

Pilot: kansen voor getijdenenergie in de Oosterscheldekering

Op dit moment worden de effecten van de getijdencentrale in de Oosterscheldekering onderzocht. OP Zuid subsidieert het onderzoek en de provincie Zeeland cofinanciert. Met turbines wordt energie opgewekt uit het water dat door de Oosterscheldekering stroomt. Bij het onderzoek zijn partijen betrokken zoals Tocardo die de turbines heeft geplaatst, de Technische Universiteit Delft en WMR. In 2015 zijn vijf turbines aangebracht met in totaal een vermogen van 1,2 Megawatt. Dit levert elektriciteit voor 1.000 huishoudens op.