Het thema dit jaar paste naadloos bij de kern van het programma Zuidwestelijke Delta. En maakte de urgentie duidelijk van de wateropgaven in de regio, zo kort na de hete droge zomer van 2018 en de schade die hevige hagel- en stortbuien vorig jaar ook in Zuidwest-Nederland veroorzaakten. Ook ontwikkelingen zoals de stijging van de zeespiegel, het dalende grondwaterpeil op de Brabantse Wal en de beschikbaarheid van voldoende zoet water voor de landbouw, natuur en economie in West-Brabant geven de noodzaak aan actie te ondernemen. De boodschap die tijdens de lezing eruit sprong: anticipeer, kijk over de eigen sector heen, en gebruik inspiratie als brandstof om aan de slag te gaan. Wees slim en vernieuwend!
Strategisch verbinden
Een insteek die deltacommissaris Peter Glas omarmt. ‘Waterschappers, rijksambtenaren, wethouders, gedeputeerden en ook ik zelf als deltacommissaris moeten met koffie en cake de wijk in,’ stelt Glas in zijn inleiding. Om zich strategisch te verbinden met kennisinstituten, ondernemers, kunstenaars en uitdrukkelijk ook met burgers. ‘Het is absoluut een gezamenlijke, integrale en nationale opgave om te blijven werken aan onze delta. Hierbij moeten we niet achteraf corrigeren wat kan, maar vooraf anticiperen op wat moet.’ Niet alleen bij waterprojecten, maar ook bij ruimtelijke projecten als de bouw of renovatie van woningen, aanleg van bedrijventerreinen, riolen of groenvoorzieningen, stelt Glas. ‘Als we het slim doen, gebeurt dat zowel energieneutraal als waterproof. Met gebruik van duurzame materialen en bijvoorbeeld aanleg van een waterberging.’
Panorama Nederland
Rijksbouwmeester Floris Alkemade zit op dezelfde lijn als Glas. Ook hij streeft naar een omslag in denken en doen met het oog op een beter leefmilieu. Zijn handtekening staat onder Panorama Nederland, de toekomstvisie van het college van Rijksadviseurs, die het college eind vorig jaar presenteerde. Ook Alkemade pleit voor een integrale aanpak. ‘Niet denken per sector, maar juist kijken wat een besluit teweeg brengt in aanpalende sectoren.’ Dat levert volgens hem en zijn collega’s beter op maat gesneden oplossingen op voor ruimtelijke problemen. Planners en bestuurders moeten het publiek met cijfers onderbouwd laten zien dat omstandigheden wel degelijk zijn veranderd en dat er urgentie is daarop in te spelen. Het beste recept voor enthousiasme en breed draagvlak voor innovatie? ‘Laat zien welke kwaliteitsverbetering vernieuwing teweeg brengt. Zeker omdat ook klimaatverandering daar om vraagt.’
Zonder water geen bier
Dat bedrijven ook oog hebben voor een beter milieu, bewijst Lieselotte Kruf, directeur bij de bierbrouwerijen van Dommelsch en Hertog Jan. ‘Zonder water geen bier,’ aldus Kruf. Dommelsch gebruikt zeer zuiver grondwater uit bronnen onder de Boomse kleilaag. Via een zuiveringsinstallatie wint Dommelsch op eigen terrein biogas uit afvalwater. Het gasverbruik is daarmee 35 procent gedaald. Ook het waterverbruik wordt geminimaliseerd: -43 procent ten opzichte van 2005 en voor elektra is dat -36 procent. ‘We hebben in de droge zomer van 2018 zelfs gezuiverd water in tanks naar boeren gebracht om de gewassen op het land te besproeien.’ Kruf en haar medewerkers denken ook na over het waterverbruik. ‘Ultiem zou zijn 1 liter water per 1 liter gebrouwen bier. We zitten nu nog op ongeveer 3 liter. Het streven is dat te reduceren tot 1,7 liter per 2025.’
2020: “Energie, de kracht van de Delta”
‘Ons doel is dat de deelnemers na de Ravelijnlezing naar huis gaan met ideeën over wat we zelf concreet kunnen doen,’ aldus voorzitter Rob Snepvangers van de organiserende stichting. ‘Volgend jaar zetten we daar weer een volgende stap in. Voor 2020 wordt het motto van de Ravelijnlezing: “Energie, de kracht van de Delta”.’ Kijk voor meer informatie op de website van de Ravelijnlezing.